Aan dagblad Metro

Amsterdam, 7 september 2010

Geachte mevrouw, heer,

Met veel plezier las ik gisteren het interview in uw krant met Hendrik de Kubber, alfabetiseringsambassadeur voor de Stichting Lezen & Schrijven. Het feit dat u niet alleen het interview afdrukte, maar op de pagina ernaast ook nog een vereenvoudigde versie van het interview speciaal voor laaggeletterden, vond ik erg mooi. U vestigde zo op uiterst informatieve wijze de aandacht op de Week van de Alfabetisering, een heel nobele zaak. Ik voelde me geïnspireerd.

Want laaggeletterdheid is een relatief begrip, en waar u de behoefte voelde de laaggeletterde medemens tegemoet te komen met een hertaling in eenvoudig Nederlands, voelde ik de behoefte u tegemoet te komen met een hertaling in kwalitatief Nederlands. Ik heb de vrijheid genomen uw artikel op de meest aperte spel- en stijlfouten te corrigeren, opdat ook ik mijn steentje aan de Week van de Alfabetisering kan bijdragen. Ik ben u bijzonder erkentelijk dat u door het publiceren van het onderhavige interview deze mogelijkheid voor mij heeft gecreëerd.

Mijn versie van het artikel vindt u bij deze brief bijgevoegd. Waar ik verbetering noodzakelijk achtte heb ik uw tekst doorgestreept en mijn suggesties in cursief aangegeven. Tevens ben ik zo vrij geweest om u van verdere uitleg en tips te voorzien, deze staan tussen haakjes. Spreektaal is waar nodig vervangen door schrijftaal, zoals in kranten te doen gebruikelijk is.

Mocht u in de toekomst vaker van mijn diensten als freelancecorrector gebruik willen maken, dan stuur ik u desgewenst mijn cv op. Ik heb geen enkel journalistiek dan wel taalkundig diploma of werkverleden, maar ik neem aan dat dat voor u geen bezwaar is.

Met vriendelijke groet,

Ralf Pisters

 

Hendrik de Kubber uit het Limburgse Sint Odiliënberg was tot zijn 23e laaggeletterd. Tien jaar later is hij alfabetiseringsambassadeur voor de Stichting Lezen & Schrijven. Hij hoopt hiermee te bereiken dat zoveel zo veel mogelijk laaggeletterden zijn voorbeeld volgen en een taalcursus gaan doen. Want: er is niets om je voor te schamen analfabetisme is niets om je voor te schamen.

Waar had je moeite mee vroeger vroeger moeite mee, lezen of schrijven?
Ik had voornamelijk moeite met schrijven, maar toch ook wel met lezen. Ik heb altijd al speciaal onderwijs gevolgd en vanaf de basisschool wist ik dat ik langzamer was met leren dan de rest anderen, maar toch heb ik het goed verborgen weten te houden. Toch heb ik het goed verborgen weten te houden.

Hoe deed je dat dan?
Tja, als Als we samen opdrachten moesten maken, zei ik gewoon: `ik doe het woordje wel, schrijf jij het maar op'. `Ik voer het woord wel, schrijf jij het maar op.' Of: `Ik doe het praatje wel, schrijf jij het maar op.' En dat werkte wel, praten kan ik goed. Of ik gebruikte het excuus dat ik een lelijk handschrift had. Pas als ik geen kant op kon, kwam ik ervoor uit.

En hoe ging het dan als je alleen een opdracht moest maken? En wat deed je als je in je eentje een opdracht moest maken?
Dan schreef ik maar wat. Ik spiekte een beetje zo nu en dan, hoewel dat maar dat had ook niet zoveel zo veel zin had, omdat iedereen toch wel moeite had met taal omdat zo goed als iedereen in de klas moeite had met taal. Vervolgens leverde ik het in op goed geluk op goed geluk in en hoorde er niets meer op terug nooit meer iets over. Mijn school besteedde sowieso weinig aandacht aan taal. Niet goed natuurlijk.

Had je last van schaamte voor je taalproblemen?
Zeker. Op de basisschool vond ik het nog niet zo heel erg, maar later wel.

Welk moment van schaamte is je nog goed bijgebleven?
Ik schaamde me vooral tegenover mijn vriendin. We moesten een verjaardagskaart voor iemand schrijven en toen zei ik: 'Doe jij dat maar.' (Goed zo, u begint met een hoofdletter en zet de punt binnen de aanhalingstekens! Helaas is dat dan weer niet consistent met het andere citaat in dit stuk, maar dat heb ik al netjes verbeterd.) Maar toen dacht ik, ik moet móét het haar wel vertellen, ze komt er toch wel achter. Dat was niet leuk (het verboden woord!) fijn.

En hoe reageerde ze?
Ze was vooral verbaasd dat het mogelijk is dat een school zo weinig aandacht aan taal besteedt, dat ze mijn problemen niet hebben opgemerkt en aangepakt mijn problemen vroeger niet zijn opgemerkt en aangepakt.

Heb je ooit een nare reactie vanuit je omgeving gehad?
Nooit.

Dus eigenlijk was er geen reden om het te verbergen? (Deze vraag is een beetje raar: natuurlijk was die reden er. Liever: "Dus eigenlijk bleek het niet nodig om je voor je analfabetisme te schamen?" Maar goed, interviewtechniek is weer een heel ander onderwerp -- misschien iets voor de volgende keer!)
Nee. En dat wil ik iedereen duidelijk maken. Zet die schaamte opzij en volg een cursus.

Wanneer besloot jij dat het tijd werd voor een taalcursus?
Na mijn school ging ik werken bij een houtbewerkingsbedrijf, maar dat werd ik zat daar kreeg ik snel genoeg van. Ik wilde toch meer uit het leven halen. Mijn moeder heeft me in die tijd heel erg gepusht om die zo'n cursus te gaan doen, want; anders werd het waarschijnlijk erg moeilijk om iets anders beters (twee keer 'anders'!) te vinden.

Hoe beviel de eerste cursusdag?
Dat was schrikken voor mij. Ik was veruit de jongste van de hele groep. Pas toen drong echt (twee keer 'echt'!) tot me door dat ik toch echt wel een groot probleem had. (Een merkwaardige redenering. Weet u zeker dat u de geïnterviewde wel begrepen heeft?)

En nu je de cursus hebt afgerond?
Nu voelt het alsof er een zware last van mijn schouders is gevallen. Ik ben met sprongen vooruit gegaan.

Bij welk briefje of kaartje dat je sinds die tijd schreef dacht je: daar heb ik het voor gedaan? (Wilt u gedachten nou vooraf laten gaan door een komma of een dubbele punt? Ik zou voor die laatste gaan; u bent er kennelijk nog niet helemaal uit.)
Toen ik een boodschappenlijstje maakte. Nee hoor, grapje! Dat was toch wel het liefdesbriefje dat ik voor mijn toenmalige vriendin schreef voor Valentijnsdag.

Ben je ook boeken gaan lezen?
Nou ik ben geen echte lezer (deze zin zou gebaat zijn bij een komma; u mag raden waar). En lang niet alle boeken zijn te doen voor mij voor mij te doen. Neem een gemiddeld Harry Potter-boek. Mijn ogen schieten alle kanten op bij het lezen van die rare woorden. Hup, zo'n boek klap ik zo weer dicht. Maar ik hou wel van geschiedenisverhalen en ik lees af en toe een detective.

Heb je op dit moment nog moeite met lezen en schrijven?
Nou, van Van (twee keer 'Nou' achter elkaar is een beetje veel van het goede, met of zonder komma) belastingformulieren snap ik nog steeds helemaal niets! Maar misschien ligt dat niet aan mij. En het spellen van bepaalde woorden, zoals je me bijvoorbeeld net vroeg om mijn plaatsnaam te spellen zoals mijn woonplaats, die je me zojuist vroeg te spellen, gaat nog niet zo snel.

Wat wil je nog graag bereiken?
Ik zou graag nog eens een serieus diploma willen halen. Bij de Jumbo, waar ik nu al zeven jaar als verkoper werk, heb ik al een medewerkersdiploma gehaald behaald, maar graag zou ik nog een niveau hoger proberen willen proberen nog een hoger niveau te bereiken.